LAND EN TAAL UITGELICHT: TURKIJE
De republiek Turkije is een rechtsstaat met als bijzonder kenmerk dat het land in twee werelddelen ligt. Anatolië, het grootste deel, ligt in westelijk Azië en Thracië, het kleinste deel, in zuidoostelijk Europa. Het land vormt daardoor een brug tussen Oost en West. Om politieke, geschiedkundige en culturele redenen wordt het land echter dikwijls tot Europa gerekend. Hoewel Ankara de hoofdstad is, is Istanbul de grootste stad. Het oudste en westelijke deel van Istanbul en het gebied ten westen daarvan ligt in Europa. Het Europese en het Aziatische deel worden gescheiden door de Dardanellen, de Zee van Marmara en de Bosporus, die gezamenlijk de Middellandse Zee met de Zwarte Zee verbinden. Turkije wordt begrensd door Bulgarije, Griekenland, Georgië, Armenië, Azerbeidzjan, Iran, Irak en Syrië en heeft in totaal 6530 km kustlijn. Van de 79.414.269 inwoners is 70 tot 75 procent Turks, 18 procent Koerdisch en 7 tot 12 procent van andere afkomst. Van de bevolking is 99,8 procent moslim, de overige 0,2 procent is voornamelijk christelijk en joods.
Taal
Turks is één van de Turkse talen en de enige officiële taal van Turkije. Het wordt door ruim 90 procent van de bevolking gesproken van wie bijna 19 procent ook Koerdisch (Kermandji) spreekt. Andere talen die in Turkije worden gesproken zijn onder andere Mesopotamisch Arabisch, Armeens, Aramees, Zazaki, Lazisch, Georgisch, Adyghe, Ladino, Romeyka, Bulgaars, Azerbeidzjani, Dimli, Abaza, Kabardian en Domari. Koerdische dialecten, die in het oosten worden gesproken, waren met de staatsgreep in 1980 verboden tot 1991. Daarna mochten de dialecten weer in het openbaar worden gebruikt. Het Turks is ook een van de officiële talen van Cyprus en enkele gemeenten van Macedonië. Verder wordt tot in het westen van China op de Kaukasus en in Centraal-Azië nog door miljoenen mensen een Turkse taal gesproken.
Sinds 1928 wordt het Turks volgens het Latijns alfabet geschreven in het kader van de Kemalistische hervormingen in Turkije. Het alfabet is echter wel enigszins aangepast. Zo bestaan de letters x, q en w niet, terwijl er wel andere, extra letters zijn toegevoegd, zoals ç, ğ, ı, ö, ș en ü. Voor 1928 werd het, eveneens enigszins aangepaste, Arabische alfabet gebruikt. In dat alfabet geschreven noemt men de taal meestal Osmaans. De taal heeft veel leenwoorden overgenomen uit het Frans, Perzisch en het Arabisch. Leuk om te weten is dat de Nederlandse taal vermoedelijk in Turkije is ontstaan.
Economie
Na de crisis in 2001 groeide de Turkse economische sterk. Tussen 2002 en 2007 behoorde het land tot de snelst groeiende economieën ter wereld en steeg van de 26e plaats naar de 15e plaats in de lijst van de grootste economieën. De val van de Turkse lira medio 2006 leidde echter tot een hogere inflatie en verscherping van het monetaire beleid. Als gevolg hiervan nam de economische groei af. Onder invloed van de wereldwijde economische crisis in 2008 nam de groei nog meer af, maar sinds 2010 is Turkije weer terug op het groeitempo van voor de crisis. Volgens de CIA World Factbook staat het land op dit moment op de 18e plaats van de wereldeconomieën. Bovendien heeft Turkije de snelst groeiende economie van Europa.
Toerisme
Turkije kennen wij vooral als een uitermate fijn vakantieland en staat dan ook niet voor niets op de negende plaats in de top tien vakantiebestemmingen van Nederlanders (bron: CBS). Ook wereldwijd doet het land het goed als vakantiebestemming. De grootste aantallen bezoekers komen uit Duitsland, Rusland, Engeland, Nederland, Japan, Zuid-Korea en Iran, maar sinds enkele jaren is het land ook populair onder Amerikanen, Arabieren en Indiërs. Amerikanen bezoeken het land vooral wanneer zij tijdens cruisereizen het land aandoen. Daarbij is Kuşadası erg populair omdat toeristen van hieruit de historische, Bijbelse havenstad Efeze (Turks: Efes; Latijn: Ephesus) en het Huis van de maagd Maria in de nabijheid van Efeze kunnen worden bezocht. In het vakantieseizoen, van mei tot en met oktober, liggen er dagelijks dan ook twee tot vijf cruiseschepen in de cruisehaven van Kuşadası.
Door het mediterrane klimaat zijn vooral de badplaatsen langs de kust, zoals Bodrum, Alanya, Marmaris, Kuşadası en Antalya populair maar ook Istanbul is een populaire stedentrip. De Turkse west- en zuidkust staan samen ook wel bekend als de Turkse Rivièra. Turkije heeft een ontzettend rijke, culturele historie. De meeste Turkse steden, zo ook die aan de Turkse Rivièra, hebben een geschiedenis die bijna altijd teruggaat tot voor de Turkse periode en waarvan nog steeds resten te vinden zijn. Naast het bekende Efeze zijn verspreid over het land honderden andere historische locaties te vinden, zoals de vele oude Griekse ruïnesteden Troje, Pergamon, Milete, Hiërapolis, Myra, Priëne, Aphrodisias en nog vele andere plaatsen. In Aspendos is het best bewaarde theater uit de oudheid te vinden. Het centrale gedeelte van Anatolië, Cappadocië, is vooral bekend om de unieke geografie. Het gebied, dat op UNESCO’s werelderfgoedlijst staat, herbergt onder andere tientallen ondergrondse steden en duizenden in steen uitgehakte woningen en kerken.
Ook leuk om te weten is dat Turkije een aantal prima skigebieden kent. Het meest bijzondere skigebied is Saklikent, niet ver van Alanya. Het bijzondere eraan is dat je er ’s ochtends kunt skiën en ’s middags kun je zwemmen in de warme Middellandse Zee. Het skiseizoen loopt van 15 december tot en met 15 april; de beste maanden zijn januari tot en met maart. Het is niet moeilijk om in dit skigebied te overnachten want er zijn voldoende comfortabele hotels en pensions.
TVCN.NL